Coronacrisis

Sinds de uitbraak van de coronacrisis in maart 2020 ligt de focus op gastheerschap en handhaving van de noodverordeningen en (sinds december 2020) de Tijdelijke wet maatregelen covid-19. Vanzelfsprekend heeft dit ook invloed op de voortgang van de beleidsdoelen in 2021. Hoewel alle handhavers nog altijd belast zijn met het toezicht op de naleving van coronamaatregelen, wordt dit sinds de tweede helft van 2020 primair uitgevoerd door een vrijgemaakt coronateam. Dit team bestaat uit 16 handhavers die actief zijn in de gehele stad. Zij houden toezicht in de winkelgebieden, op pleinen, in parken, op de markten en bij horecagelegenheden. De dedicated inzet van dit team stelt andere handhavingsteams in staat hun reguliere taken weer op te pakken.

 

Flying Squads

In 2020 is de inzet van de Flying Squads opnieuw opgestart, nadat het in het voorjaar stil kwam te liggen door de coronacrisis. In 2019 bleek de pilot succesvol. De camerabeelden worden ingezet voor analysedoeleinden, het attenderen van de uitvoering op straat voor het verwijderen van naastplaatsingen én het vergroten van de heterdaadkracht. De Flying Squads zijn een samenwerking van gemeentelijk cameratoezicht, de meldkamer en handhavers en reinigingsmedewerkers op straat. Aan de hand van de waarnemingen van de operator van cameratoezicht krijgt de handhaver op straat direct het signaal van een naastplaatsing waardoor snel en doelgericht gehandhaafd kan worden. Daarnaast schrikt het potentiële overtreders van naastplaatsingen af vanwege de extra ogen van de camera en de aanwezigheid van de handhaver. De Flying Squad heeft daarmee een repressieve en preventieve werking.

De operators van cameratoezicht constateren regelmatig naastplaatsingen op de hotspotlocaties, variërend van een enkele schoen tot een vuilniszak, bankstellen en illegaal gedumpt bedrijfsafval. In de hotspotstraten worden regelmatig boetes opgelegd door de handhavers. Los van de waarnemingen van de operators constateren de handhavers zelf ook overtredingen tijdens hun aanwezigheid rondom de hotspotlocaties. Op dit moment wordt onderzocht of de waarnemingen gekoppeld kunnen worden aan de boetes. Hierdoor wordt direct duidelijk of een boete is toe te schrijven aan een waarneming van een operator en daarmee de Flying Squad. Op korte termijn wordt het registratiesysteem verder uitgebreid waardoor de inzet van de handhaver direct te relateren is aan de inzet tijdens een Flying Squad dienst.

De huidige werkwijze van de Flying Squads wordt doorontwikkeld waarbij in overleg met de politie de inzet van de boa-operator in combinatie met een boa op straat wordt uitgewerkt. Het doel hiervan is om de slagkracht tijdens heterdaadsituaties op straat te vergroten. Op dit moment wordt door de afdeling Toezicht in samenwerking met de politie het werkproces opgesteld.

 

Handhavers gebruiken bodycams

De uitrol van de bodycams voor alle handhavers werkzaam in de publieke ruimte (circa 400 fte) was in het najaar van 2020 grotendeels afgerond. Alleen de boswachters van afdeling Openbare Werken, waarover het college in november 2020 had besloten hen ook uit te rusten met een bodycam, waren in verband met corona nog niet opgeleid. Nu de boswachters ook zijn opgeleid is de uitrol van de bodycams volledig afgerond.

 

Toepassing van meer bevoegdheden door handhavers

De gemeente Rotterdam is betrokken bij een initiatief van het ministerie van Justitie en Veiligheid om pilots op te zetten voor de toepassing van meer bevoegdheden door handhavers. Buitengewoon opsporingsambtenaren (boa's) in Nederland zijn onderverdeeld in zes boa-domeinen met hun eigen bevoegdheden. Voor effectieve handhaving hebben boa's in bepaalde gevallen bevoegdheden uit een ander boa-domein nodig. De pilots moeten mogelijk maken dat boa's bevoegdheden uit een ander domein mogen toepassen.

Rotterdam wil dat de reguliere boa's een beperkt aantal bevoegdheden mogen toepassen op het gebied van milieuhandhaving en taxihandhaving. Hiervoor zijn bij het ministerie van Justitie en Veiligheid aanvragen ingediend voor het starten van pilots. De aanvraag voor taxihandhaving was goedgekeurd en op 1 september 2020 startte een pilot waarin een team handhavers tijdelijk de bevoegdheid heeft gekregen te handhaven op een beperkt aantal overtredingen van de Wet-, en het Besluit Personenvervoer. De pilot had aanvankelijk een looptijd van 18 maanden en zou eindigen op 1 maart 2022, waarna een evaluatie zou plaatsvinden. Vanwege de coronacrisis is het taxivervoer van de opstapmarkt in Rotterdam sterk verminderd. Daarom is in overleg met het ministerie en andere pilot-gemeenten besloten de (hernieuwde start van de) pilots uit te stellen tot het moment dat het taxivervoer weer hersteld is. Over de doorgang van een eventuele pilot milieuhandhaving moet nog vervolgoverleg plaatsvinden met betrokken ketenpartners.

Sinds 2010 rustte daarnaast een lokale beperking op de toepassing van bevoegdheden binnen het boa-domein door Rotterdamse handhavers. In de afgelopen jaren zijn steeds meer handhavers uitgezonderd van die beperkingen om een effectieve inzet in bepaalde gebieden en op specifieke beleidsdossiers te bevorderen. Vanaf 1 juni 2021 is die lokale beperking in zijn geheel opgeheven. Daardoor kunnen alle Rotterdamse handhavers breder en flexibeler worden ingezet in de wijkgerichte aanpak van overlast en ergernissen.  

 

Handhavers en politie versterken de samenwerking

Samenwerking tussen handhavers en de politie is een doorlopend punt van aandacht. Het versterken van de samenwerking was voor de coronacrisis al een belangrijke ambitie van dit college. De zichtbaarheid ervan is door de gezamenlijke toezichthoudende en handhavende taken ten aanzien van de verschillende coronamaatregelen toegenomen. De handhavers hebben in de aanpak van de coronacrisis hun meerwaarde voor de stad afgelopen jaar opnieuw bewezen. Dat heeft ook de samenwerking met de politie een extra impuls gegeven. Het heeft er al toe geleid dat de beperking op de toepassing van bevoegdheden door Rotterdamse handhavers door de driehoek is opgeheven.

De samenwerking met de politie wordt in 2021 verder versterkt en bestendigd door te investeren in structurele en gestructureerde informatie-uitwisseling tussen beide organisaties. De gemeente en de Politie-eenheid Rotterdam lopen met dit project voorop in Nederland. Daarnaast wordt ingezet op het scheppen van randvoorwaarden waaronder intensievere fysieke samenwerking op wijkniveau wordt gestimuleerd zodra de coronamaatregelen dat toelaten. Te denken valt aan het uitbreiden van gezamenlijke briefings, vaker gezamenlijk surveilleren wanneer dat meerwaarde heeft en het organiseren van gezamenlijke acties en controles, ieder binnen zijn eigen taken en bevoegdheden en zo veel mogelijk complementair aan elkaar.

Om de veiligheid van de handhavers te bevorderen is eind 2020 een onderzoek gestart naar de mogelijkheden voor Stadsbeheer om volledig over te stappen op het C2000-netwerk. Noodoproepen zouden dan rechtstreeks bij de politiemeldkamer binnenkomen. Bij dit onderzoek worden ook de verdere consequenties in kaart gebracht. De resultaten hiervan en besluitvorming hierover zijn voor de zomer van 2021 te verwachten.

 

Handhaving op agressieve honden

Rotterdam heeft als een van de weinige gemeenten een meldpunt agressieve honden. Om de meldingen te kunnen opvolgen zijn 15 handhavers in 2020 speciaal getraind om veilig onderzoek te kunnen doen naar meldingen. Dit jaar wordt weer een tiental handhavers opgeleid om de binnengekomen meldingen goed te kunnen onderzoeken. Naar verwachting komt dit jaar een landelijke registratie van bijtincidenten. Rotterdam is één van de gemeenten die hierin vooroploopt en meedenkt.

 

Ondermijning

In 2021 continueren en versterken wij de inzet van handhavers bij de aanpak van ondermijning. Wij willen de rol van de handhavers versterken door vooral te investeren in awareness-trainingen en informatie-uitwisseling. Handhavers spelen al een actieve rol bij de aanpak van ondermijning in de Spaanse Polder, in Delfshaven en op de Beijerlandselaan. Op stedelijk niveau dragen de handhavers bij aan de integrale aanpak van ondermijning. Dit wordt in 2021 gecontinueerd middels hun bijdrage aan controles en acties.

 

Ongeadresseerd reclamedrukwerk

Vanaf 1 november 2020 wordt gehandhaafd op een systeem waarin Rotterdammers zonder sticker op de brievenbus geen ongevraagde reclame meer mogen ontvangen. Mede door de handhaving heeft dit systeem geleid tot een enorme papierbesparing.   

• Op 1 september 2020 is een pilot gestart waarin een team handhavers tijdelijk de bevoegdheid heeft gekregen te handhaven op een beperkt aantal overtredingen van de Wet-, en het Besluit Personenvervoer. De pilot had aanvankelijk een looptijd van 18 maanden en zou eindigen op 1 maart 2022, waarna een evaluatie zou plaatsvinden. Vanwege de coronacrisis is het taxivervoer van de opstapmarkt in Rotterdam sterk verminderd. Daarom is in overleg met het ministerie en andere pilot-gemeenten besloten de (hernieuwde start van de) pilots uit te stellen tot het moment dat het taxivervoer weer hersteld is.

• Het fietsgebruik in Rotterdam is de afgelopen jaren flink gegroeid en zal naar verwachting de komende jaren verder toenemen. In de Fietskoers 2025 staat de ambitie dat iedere fietser zijn of haar fiets in de binnenstad van Rotterdam in een fietsparkeervoorziening kan stallen en kwalitatief naar wens kan parkeren. In de Fietsparkeerstrategie binnenstad staat beschreven op welke wijze de ambitie uit de Fietskoers 2025 behaald kan worden, waaronder door het realiseren van extra fietsparkeerplekken. Een toename van fietsers kan ook gepaard gaan met een toename van fietsparkeeroverlast. Om voor de komende jaren de hiervoor noodzakelijke handhavingscapaciteit in beeld te brengen wordt een meerjarenplan opgesteld, waarbij we toewerken naar passende handhavingscapaciteit op fietsparkeren in 2030, want dan zal ook de fietsparkeercapaciteit in de binnenstad op orde zijn. In de jaren daar naartoe zal de handhaving gefaseerd meebewegen met de fietsparkeerstrategie en kijken we steeds waar handhaving het meest noodzakelijk is.

Het taakveld Toezicht en Handhaving draagt bij aan de veiligheid en leefbaarheid in wijken. Vanwege de verdichting van de stad, groeit de druk op de buitenruimte en neemt het belang van het bevorderen van naleving van wet- en regelgeving toe.

 

Dit Rotterdamse taakveld is onderdeel van het programma Openbare orde en veiligheid en betreft de gemeentelijke taken op het gebied van:

• Toezicht en handhaving openbare orde, boa's.
• Veilige woon- en leefomgeving.

 

Het groeiende aantal mensen in de stad zorgt onder andere voor meer (woon)overlast, meer (bedrijfs)afval, vollere parken en meer verkeer en drukte in de stad. Hierdoor zal de druk op Handhaving en Toezicht toenemen.